Op de [derde] etage van de Openbare Bibliotheek aan Het Spui in Den Haag bevindt zich de ‘Collectie Antilliana’. In de kasten van deze afdeling staat onder meer de boekenerfenis van de Stichting voor Culturele Samenwerking (Sticusa). Deze stichting werd in het leven geroepen na de totstandkoming, in 1954, van nieuwe staatsrechtelijke verbanden tussen Nederland en de Caribische ‘koninkrijkspartners’: de Nederlandse Antillen en Suriname. Dit laatste land werd in 1975 onafhankelijk, terwijl vanaf 1986 Aruba zich losmaakte uit de Antillen een zelfstandig land binnen het Koninkrijk werd.
De Sticusa verzorgde tot haar opheffing in 1988 zeer uiteenlopende vormen van culturele samenwerking tussen de Europese en Caribische delen van het Koninkrijk der Nederlanden. Na de opheffing van de stichting werd de omvangrijke boekerij ervan ondergebracht bij de Haagse openbare bibliotheek. Deze gemeentelijke dienst zegde toe de bijzondere bibliotheek te onderhouden en op structurele basis uit te breiden met nieuwe uitgaven. De bibliotheek heeft tot op de dag van vandaag haar woord weten te houden.
            Enkele meters  van de collectie zijn gevuld met dichtbundels. Tussen de honderden, dikwijls op de eilanden in eigen beheer uitgegeven, publicaties bevindt zich een kantooragenda uit 1957. De in rode, harde omslag gebonden agenda is echter niet gebruikt voor het doel waartoe die verscheen, maar werd door Aletta Beaujon geopend om er 78 gedichten van haar hand met de pen en in een verzorgd schrift in te noteren. De kantooragenda werd zodoende een literair manuscript. Het manuscript werd niet als zodanig in het Sticusa archief bewaard, maar werd in de boekencollectie ondergebracht en verhuisde zo mee naar de Openbare Bibliotheek. Die heeft het, in navolging van de Sticusa, als boekuitgave geregistreerd staan. Deze verzameling  gedichten werd nooit uitgegeven. Wél verscheen een kleine selectie van veertien gedichten in druk. Juist dát kan verklaren waarom dit manuscript in de Sticusabibliotheek terechtkwam. […]

Aletta Beaujon / foto uit familiearchief van Jan Beaujon, Charleston, CS, Verenigde Staten.

Aletta Clémence Beaujon werd op 1 mei 1933 geboren op Curaçao in een familie die tot de blanke, overwegend protestantse, sociale bovenlaag behoorde. Zij groeide op op het eiland, maar bracht ook langdurige vakanties door op het zustereiland Bonaire. Daar bezat de aan de Beaujons geparenteerde familie Debrot de plantages Slagbaai, Washington en Brasil. De vermaarde jurist, arts, politiek bestuurder én literair schrijver Colá Debrot (Bonaire, 4 mei 1902 – Laren, 2 december 1981) was haar oom. Aan hem vertrouwde Aletta gedichten toe, die zij als jonge vrouw schreef. Van hem ontving zij de intellectuele en morele steun om met haar gedichten naar buiten te treden.

In een korte studie die zij aan leven en werk van Debrot wijdde, memoreert zij een ontmoeting met haar oom. ‘Ik heb eens met Debrot een gesprek gehad over de essentie van het poëtische – heel concreet populair gezegd, wat maakt een gedicht een goed gedicht. Wat is absoluut nodig. Zijn spontane antwoord was: “In de eerste plaats de verbeelding,” daarna haalde hij een bekende dichter aan, “het gaan voorbij de wegen.” Zijn vrouw Estelle, die hem zeer gevoelig aanvulde, voegde er aan toe: “En het ritme.” Ik denk dat wat Debrot bezighield was dit gaan voorbij de wegen, zijn werk, zijn leven, was een pogen voorbij de wegen, voorbij de vanzelfsprekendheden in eerlijke zin, te gaan, die als het ware dan pas een diepere zinrijkheid en eerlijkheid, authenticiteit, krijgen.’ 
Dit moet Beaujon uit het hart zijn gegrepen. Haar oom kon haar ook anderszins en zeer tastbaar helpen. Debrot was, samen met de letterkundige Henk Dennert en aanvankelijk ook de schrijver Jules de Palm, redacteur van het literaire tijdschrift Antilliaanse Cahiers.
Met de herschikking van de staatkundige verhoudingen ontstond, zoals  gezegd, de Stichting voor Culturele Samenwerking. Aan beide zijden van de oceaan werd de gedachte gekoesterd, dat cultureel eenrichtingsverkeer voorkomen diende te worden. ‘Wederkerigheid’ en ‘samenwerking’ stonden hoog in het Nederlandse vaandel ‑ in ieder geval in woord. De mogelijk­heden voor daadwerkelijke uitwisseling tussen de Antillen en Nederland waren echter beperkt. Voor bepaalde cultuuruitingen mocht volgens Debrot echter van een dusdanig niveau gesproken worden, dat ze ook voor Nederland interessante kunstuitingen zouden zijn. Debrot dacht in dezen vooral aan de literatuur. In de Amigoe di Curaçao van 7 juni 1950 preciseerde hij: ‘De Curaçaose literatuur is aanzienlijk belangrijker dan in het algemeen wordt aangenomen. Wij hebben hier bovendien een mogelijkheid van uitwisseling, die ditmaal niet uitgaat van Nederland naar Curaçao, maar […] van Curaçao naar Nederland’.
‘Wij beschouwen dit,’ zo vervolgde Debrot, ‘als bijzonder belangrijk, de Nederlandse lezer kan in direct contact gebracht worden met de Antillen, vooral wanneer de samenstellers er voor zorgdragen zoveel mogelijk typisch Antilliaanse stukken op te nemen’. Op het terrein van de literatuur had de Antillen, in het bijzonder Curaçao, het moederland iets substantieels te bieden. In de praktijk van de daarop volgende jaren wist Debrot dit ideaal nader vorm en inhoud te geven, onder meer door de uitgave van het tijdschrift Antilliaanse Cahiers, dat van 1955 tot in 1962 verscheen, financieel ondersteund door Sticusa en verzorgd door uitgeverij de Bezige Bij, in Amsterdam.

Ontleend aan het ‘Nawoord’ bij Aletta Beaujon, De schoonheid van blauw / The Beauty of Blue; Verzamelde gedichten. Haarlem: In de Knipscheer, 2009; samengesteld en bezorgd door Aart G. Broek en Klaas de Groot. 
Voor een exemplaar van de bundel mail naar info@klasse-oplossingen.nl voor nadere informatie.

De uitgave vormde mede de basis voor opname van Aletta Beaujon  (geb. Willemstad, Curaçao 1-5-1933 – gest. Oranjestad, Aruba 3-7-2001) in het Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.